Wethouder Veronique Zeeman (Best Open) had tijdens de raadsvergadering ze zware taak om de locatiekeuze voor een AZC aan de Hooiweg te verdedigen. De wethouder wordt van allerlei kanten, zowel vanuit de inwoners als de politiek, verweten niet-transparant te hebben gehandeld om te komen tot de locatie. De wethouder heeft, om meer transparantie rondom het proces te kunnen geven, op maandagavond een uitvoerige presentatie gegeven.

Het locatieonderzoek begon met een inventarisatie van álle percelen in Best. Geen enkele plek werd volgens de wethouder op voorhand uitgesloten. Op basis van zoals veiligheid, afstand tot voorzieningen, eigendomssituatie, juridische belemmeringen en ruimtelijke inpassing, werden locaties gefilterd. De lange lijst van 32 locaties werd via verschillende selectierondes teruggebracht naar een shortlist van vier.

Uiteindelijk kwam de Hooiweg als meest geschikte locatie naar voren. Zeeman benadrukte dat geen enkele locatie ideaal is, maar dat de Hooiweg aan de meeste uitgangspunten voldoet: eigendom van de gemeente, vijf jaar beschikbaar, geen belemmering voor woningbouw of bedrijventerreinen, en op redelijke afstand van voorzieningen. De pacht op het terrein kon eenzijdig opgezegd worden.

De Vleut is geen woonwijk

Wethouder Zeeman erkende dat er huizen in de directe omgeving staan, maar kon dat gemakkelijk pareren. Volgens haar waren de ruimtelijke definities voor de term ‘woonwijk’ niet van toepassing op de Vleut. “De Vleut wordt niet aangemerkt als een formele woonwijk. En wat is een woonwijk? Een aaneengesloten woongebied met overwegend woonfunctie en een soort stedenbouwkundige samenhang en voldoende woningdichtheid. En daarom vinden wij als college dat de Hooiweg toch geschikt is.”

En dat zal pijn doen bij de inwoners van de Vleut om te horen dat ze op basis van ruimtelijke definities hun thuis in de ogen van de wethouder geen woonwijk is. Wethouder Zeeman wist dat haar worden pijn konden doen. “Het doet niks af aan de impact voor direct omwonenden, maar het is geen aaneengesloten woonwijk met hoge dichtheid. Ja, daar liggen huizen omheen. Dat kunnen we ook niet ontkennen. En die impact is er ook zeker voor de direct omwonenden. Maar we hebben wel gedacht: het ligt aan de rand van het gebied en de woningdichtheid is toch redelijk gering.”

Beter uitleggen

Tijdens de vergadering bleek er onder raadsleden veel frustratie over het communicatieproces. Diverse partijen vroegen zich af waarom de aanpassing van de taakstelling naar 88 asielzoekers niet eerder expliciet is gedeeld. Volgens Zeeman was dat geen bewuste keuze, maar het gevolg van onduidelijkheid op landelijk niveau en een wens om als gemeente regie te houden. “Met de kennis van nu hadden we dat beter moeten uitleggen,” gaf ze toe. “Maar het is niet achtergehouden.”

Ook de term “transparantie” werd onderwerp van discussie. Raadsleden vroegen zich af wat daar nu precies onder wordt verstaan en hoe het college dat vorm wil geven richting inwoners. Zeeman erkende dat er lessen te trekken zijn en kondigde aan dat er gewerkt wordt aan een nieuwsbrief, extra informatieavonden en een werkbezoek aan een vergelijkbaar AZC voor raadsleden.

Geen aanmeldcentrum

In het beoogde reguliere AZC zullen zowel asielzoekers in procedure als statushouders worden gehuisvest. Best wil specifiek de statushouders die al aan de gemeente zijn toegewezen, naar het AZC halen. Dat biedt volgens Zeeman voordelen voor integratie, omdat deze mensen weten dat hun toekomst in Best ligt. Het gaat volgens haar om mensen die juist geen overlast willen veroorzaken, omdat zij zich hier definitief willen vestigen.

Een veelgehoorde vrees – dat het AZC zou veranderen in een aanmeldcentrum zoals in Ter Apel en Budel – werd door Zeeman krachtig ontkend. “Dat is contractueel uitgesloten,” aldus de wethouder. In de bestuursovereenkomst met het COA zullen concrete afspraken worden vastgelegd, onder meer over capaciteit, duur en verantwoordelijkheden. Die overeenkomst wordt in elk geval gedeeld met de gemeenteraad; of dat openbaar of vertrouwelijk gebeurt, is nog niet duidelijk.

Ook werd de vraag gesteld wie verantwoordelijk is voor zorg en veiligheid. Bij een AZC voor 192 personen is het COA verantwoordelijk voor medische zorg, beveiliging en begeleiding. Bij kleinschaliger opvang, bijvoorbeeld voor 88 mensen, zou die verantwoordelijkheid bij de gemeente zelf komen te liggen – inclusief de druk op lokale huisartsen en andere voorzieningen. Dit was voor het college een van de redenen om aan de oorspronkelijke 192 vast te houden. Voor wat betreft veiligheid buiten het AZC-terrein geldt dat dit in handen blijft van de gemeente en de reguliere politie.

Vervolg

Meerdere raadsleden spraken hun zorgen uit over het proces en het vertrouwen tussen gemeentebestuur en burgers. “Er is een groot wantrouwen uitgesproken richting de politiek en de gemeente,” stelde raadslid Bongaerts (D66). “We moeten ons herbezinnen hoe we dat vertrouwen kunnen herstellen.” Ook de rol van de gemeenteraad zelf kwam ter sprake: de roep om transparantie en betrokkenheid gold niet alleen voor het college, maar ook voor de raad.

Voor de zomervakantie hoopt het college de eerste gesprekken met omwonenden te starten. Daarnaast wordt gewerkt aan de ruimtelijke voorbereidingen en de benodigde milieuonderzoeken. In 2026 zou de vergunningprocedure formeel kunnen starten. Voorafgaand daaraan zullen er nog twee raadsinformatiesessies worden ingepland, waarbij de eerste uitsluitend wordt gebruikt om resterende vragen te beantwoorden – zonder nieuwe presentatie van de wethouder.